आंतरराष्ट्रीय उर्दू कवी मुनव्वर राणा यांचे निधन
International Urdu poet Munawwar Rana passed away

उर्दू कवी मुनव्वर राणा यांचे लखनौच्या पीजीआय रुग्णालयात हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले आहे. दीर्घकाळ आजाराने त्रस्त असलेल्या मुनव्वर राणा यांनी वयाच्या ७१ व्या वर्षी अखेरचा श्वास घेतला.
अनेक महिन्यांपासून त्यांच्यावर पीजीआय रुग्णालयात उपचार सुरू होते. प्रसिद्ध कवी हे आधीच किडनीचे आजार, मधुमेह आणि रक्तदाब यांसारख्या दुर्धर आजारांनी ग्रस्त होते.
गुरुवारी पहाटे त्यांची तब्येत अचानक बिघडल्याने त्यांना लखनौ येथील खासगी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. त्यानंतर त्यांची प्राणज्योत मालवली आहे.
त्यांची मुलगी सुमैया राणा यांनी सांगितले होते की, त्यांच्या वडिलांना व्हेंटिलेटरवर ठेवण्यात आले असून त्यांची प्रकृती चिंताजनक आहे. गेल्या दोन-तीन दिवसांपासून तिच्या वडिलांची प्रकृती खालावली आहे.
डायलिसिस दरम्यान त्यांना पोटात तीव्र वेदना होत होत्या. डॉक्टरांनी सीटी स्कॅन केले आणि त्याच्या पित्ताशयात काही समस्या आढळल्या. त्यानंतर त्याच्यावर शस्त्रक्रिया करण्यात आली.
यानंतर त्यांची प्रकृती अधिकच बिघडू लागल्यावर त्यांना पीजीआयमध्ये दाखल करण्यात आले. तिथे आज त्यांचा मृत्यू झाला. सपा प्रमुख आणि यूपीचे माजी मुख्यमंत्री अखिलेश यादव यांनी ट्विट करून श्रद्धांजली वाहिली आहे.
२६ नोव्हेंबर १९५२ रोजी रायबरेली, उत्तर प्रदेश येथे जन्मलेल्या राणा यांना उर्दू साहित्य आणि कविता, विशेषत: त्यांच्या गझलमधील योगदानामुळे प्रचंड लोकप्रियता मिळाली.
त्यांची काव्य शैली त्याच्या स्पष्टतेसाठी प्रख्यात होती. कारण राणा यांनी फारसी आणि अरबी टाळताना हिंदी आणि अवधी शब्दांचा समावेश केला होता. ज्याने भारतीय प्रेक्षकांना आकर्षित केले होते.
त्यांनी आपले बहुतेक आयुष्य कोलकाता, पश्चिम बंगालमध्ये व्यतीत केले. पारंपारिक गझल शैलीतील आईचे गुण समोर आणणारी ‘मा’ ही त्यांची सर्वात प्रसिद्ध कविता होती.
राणा यांना मिळालेल्या इतर पुरस्कारांमध्ये अमीर खुसरो पुरस्कार, मीर तकी मीर पुरस्कार, गालिब पुरस्कार, डॉ. झाकीर हुसेन पुरस्कार आणि सरस्वती समाज पुरस्कार यांचा समावेश आहे.
त्यांच्या कलाकृतींचे अनेक भाषांमध्ये अनुवाद झाले आहेत. राणाची देश-विदेशातील मुशायऱ्यांना मोठी उपस्थिती होती. मुनव्वर राणा यांनी २०१४ मध्ये त्यांनी
उर्दू साहित्यासाठीचा साहित्य अकादमी पुरस्कार नाकारला. देशातील वाढत्या असहिष्णुतेमुळे पुन्हा कधीही सरकारी पुरस्कार स्वीकारण्याची शपथ घेतली होती.
दरम्यान राणा अनेकदा त्यांच्या वक्तव्यामुळे वादात सापडले होते. मुनव्वर राणा हे उर्दू कवी होते आणि त्यांनी अनेक गझल लिहिल्या आहेत.
मुनव्वर राणा हे उत्तर प्रदेशच्या राजकारणात खूप सक्रिय होते. त्यांची मुलगी सुमैया या अखिलेश यादव यांच्या नेतृत्वाखालील समाजवादी पक्षाची (एसपी) सदस्य आहे.