जगातील शक्तिशाली पासपोर्टची यादी जाहीर;पाहा भारत कोणत्या क्रमांकावर ?
The list of world's most powerful passports has been announced; see where India ranks?

जगातील सर्व देशांच्या पासपोर्टवर लक्ष ठेवणाऱ्या Henley Passport Index 2024 (HPI) ची नवीन यादी जाहीर करण्यात आली आहे. यावरून सॉफ्ट पॉवर म्हणून पासपोर्टचा जगात किती प्रभाव आहे हे दिसून येते.
हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्समध्ये फ्रान्स अव्वल स्थानी आहे. फ्रेंच पासपोर्ट धारक 194 देशांमध्ये व्हिसाशिवाय प्रवास करू शकतात, तर भारताची कामगिरी गेल्या वर्षीपेक्षा या वर्षी खराब झाली आहे
आणि भारतीय पासपोर्ट एका स्थानाने घसरून 85 व्या क्रमांकावर आला आहे. एखाद्या देशाचा पासपोर्ट किती मजबूत आहे, हे हेन्ले इंडेक्समध्ये मोजला जातो.
हे निश्चित केले जाते. व्हिसा मुक्त प्रवेशाद्वारे, म्हणजे, ज्या देशाचा पासपोर्ट वापरून व्हिसाशिवाय बहुतेक देशांमध्ये प्रवास करता येतो, तो सर्वात मजबूत आहे.
भारताच्या पासपोर्टमध्ये 2024 मध्ये गेल्या वर्षीच्या तुलनेत एक स्थान घसरले आहे. गेल्या वर्षी हेन्ली पासपोर्ट निर्देशांकात भारत 84 व्या क्रमांकावर होता, तर यावर्षी तो 85 व्या स्थानावर आला आहे.
चीनच्या पासपोर्टने निर्देशांकात चांगली कामगिरी केली आहे. 2023 मध्ये चीनचा पासपोर्ट 66 व्या क्रमांकावर होता, तर यावर्षी तो दोन अंकांनी झेप घेत 64 व्या स्थानावर पोहोचला आहे.
कोविड महामारीनंतर चीनने अनेक युरोपीय देशांना व्हिसा फ्री एंट्री दिली आहे. त्याचवेळी अमेरिकेचा पासपोर्टही गेल्या वर्षीच्या तुलनेत या वर्षी मजबूत झाला आहे. गेल्या वर्षी अमेरिका सातव्या स्थानावर होती, मात्र यंदा ती सहाव्या स्थानावर आली आहे.
भारताचे रँकिंग आश्चर्यकारक आहे कारण गेल्या वर्षी भारतीय पासपोर्ट धारक 60 देशांमध्ये व्हिसा मोफत प्रवास करू शकत होते, या वर्षी व्हिसा मुक्त देशांची संख्या 62 झाली आहे.
पाकिस्तानच्या क्रमवारीबद्दल बोलायचे झाले तर गतवर्षीप्रमाणेच यावेळीही ते १०६व्या स्थानावर आहे. भारताचा शेजारी देश बांगलादेश देखील गेल्या वर्षीच्या तुलनेत एका स्थानाने घसरला असून तो 101 व्या स्थानावरून 102 व्या स्थानावर गेला आहे.
भारताच्या सागरी शेजारी मालदीवचा पासपोर्ट पूर्वीसारखाच मजबूत आहे. मालदीव पासपोर्ट 58 व्या क्रमांकावर आहे आणि मालदीव पासपोर्ट धारक 96 देशांमध्ये व्हिसा मोफत प्रवास करू शकतात.
हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्स डेटा दर्शवितो की गेल्या दोन दशकांमध्ये जागतिक गतिशीलता लक्षणीय बदलली आहे. 2006 मध्ये, लोक सरासरी 58 देशांमध्ये व्हिसा मोफत प्रवास करू शकत होते,
परंतु यावर्षी ही संख्या जवळजवळ दुप्पट होऊन 111 देशांवर पोहोचली आहे. हेनले पासपोर्ट इंडेक्सच्या वेबसाइटवर असे लिहिले आहे की त्यांच्याकडे गेल्या 19 वर्षांचे विविध पासपोर्ट आहेत. देश. डेटा आहे.
वेबसाईटनुसार, ‘हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्स हा आंतरराष्ट्रीय हवाई वाहतूक प्राधिकरण (IATA) कडील 199 भिन्न पासपोर्ट आणि 227 भिन्न प्रवास स्थळांचा समावेश असलेल्या विशेष डेटावर आधारित त्याच्या प्रकारचा एकमेव निर्देशांक आहे.
हा निर्देशांक दर महिन्याला अद्ययावत केला जातो आणि जागतिक गतिशीलता स्पेक्ट्रमवर पासपोर्ट कुठे आहे याचे मूल्यांकन करताना, हेन्ली पासपोर्ट निर्देशांक हा जगभरातील नागरिकांसाठी आणि स्वतंत्र देशांसाठी एक बेंचमार्क आहे.’