भाजप राबविणार महाराष्ट्रात “हरियाणा पॅटर्न” ? विधानसभेआधी राजकीय भूकंप?
Will BJP implement "Haryana Pattern" in Maharashtra? A political earthquake before the Assembly?
हरयाणाच्या राजकारणात मंगळवारी सकाळी जोरदार बदलाचे वारे वाहू लागले आणि काही वेळेतच भाजप आणि जाट नेते दुष्यंत चौताला यांच्या जननायक जनता पक्षाची (जेजेपी) युती तुटणार हे स्पष्ट झाले.
त्यानंतर कुरुक्षेत्रातून पहिल्यांदाच आमदार झालेले इतर मागासवर्गीय समाजाचे नायबसिंह सैनी यांच्या गळ्यात मुख्यमंत्रिपदाची माळ पडली.
गुजरातमध्येही अशा पद्धतीचा खेळ मांडण्यात आला होता, परंतु ‘हरयाणा पॅटर्न’ वेगळा आहे. ‘एकेकाळी मनोहर खट्टर यांच्या मागे त्यांच्या मोटारसायकलवर बसून आपण रोहतक ते गुरुग्राम असा हरयाणा फिरलो,’
असे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी म्हटले होते. त्याला २४ तासही उलटले नाहीत तोवर भाजपने एका दशकानंतर राज्यात सत्तेच्या मोटारसायकवरून खाली उतरवून देऊन संपूर्ण मंत्रिमंडळच बरखास्त केले. त्यात दुष्यंत यांचाही समावेश होताच.
मनोहरलाल लवकरच हरयाणातून लोकसभेवरही येतील. याचे अपेक्षित परिणाम झाले व चौताला यांनी भाजपची साथ सोडल्याचे जाहीर केले, पण भाजपवर टीका करणे सूचकपणे टाळले.
यामागे दुष्यंत यांचे १० पैकी ५ ते ६ आमदार भाजपच्या संपर्कात असल्याचे कारण आहेच. चौताला यांना याच टप्प्यावर सरकारपासून दूर करणे हे भाजपचे खरे लक्ष्य होते आणि याचे सूतोवाच काँग्रेसने मागच्या वर्षीच केले होते.
निवडणुकीच्या तोंडावर दुष्यंत व भाजप यांनी युती तोडून काँग्रेसची मते लोकसभेत विभाजित करण्याचे कारस्थान केले आहे.
यांचा हा खेळ नागरिकांनी ओळखावा, असा गौप्यस्फोट खासदार दीपेंद्र हुडा यांनी केला होता. म्हणूनच हरयाणातील उलथापालथीचा महाराष्ट्रातील जागावाटपाशीही धागा जोडता येतो.
दुष्यंत यांच्याप्रमाणेच महाराष्ट्रातही भाजपच्या सोबत आलेले एकनाथ शिंदे व अजित पवार गट हे त्यांचे नव्हे, तर केंद्रीय भाजप नेतृत्वाचे नेपथ्य, दिग्दर्शन असल्याचे दिल्लीत मानले जाते.
हरयाणात ज्या पद्धतीने दुष्यंत यांची साथ जागावाटपाचे कारण सांगून व लोकसभेची वेळ साधून भाजपने सोडली, तोच खेळ महाराष्ट्रात लोकसभा नाही, तरी आगामी विधानसभा निवडणुकीवेळी होणार नाही, असे सांगता येत नाही.
दुष्यंत यांनी मागच्या लोकसभा व विधानसभेपूर्वी भाजपवर जी टीका केली होती, ती ऐकली तर अजित पवारच नव्हे, पण मविआ नेत्यांचीही टीका एकवेळ सौम्य वाटावी, अशी स्थिती होती.
नंतर हेच चौताला भाजपसोबत गेले व आता लोकसभेआधी पुन्हा वेगळे झाले. भाजप-जेजेपी युती तुटण्याचे ठळक कारण लोकसभेच्या (हरयाणा लोकसभा जागा) जागांवरील मतभेद आहेत.
भाजपने दुष्यंत चौताला यांना मंत्रिमंडळातून थेट बडतर्फ केले असते, तर लोकसभा निवडणुकीत त्याचा परिणाम व्होट बँकेवर झाला असता.
त्याऐवजी चौताला यांच्याशी अशाप्रकारे संबंध तोडून भाजपने संख्येने २० टक्के, पण मुख्यत्वे शेतकरी असलेल्या जाट मतदारांऐवजी गुजर व इतर समुदायही आम्हाला राजकारणात तेवढेच महत्त्वाचे असल्याचा संदेश पुन्हा दिला आहे.
चौताला स्वतंत्रपणे लढले, तर जाट मतांची विभागणी होणार व काँग्रेसला एकतर्फी जाट मते मिळवता येणार नाहीत, हे स्पष्ट आहे. त्यामुळे काँग्रेसचेही नुकसान करायचेच, हाही भाजपचा हेतू आहे.
